Fizika Klasa 8

Energjia kinetike 1 Aftësia e trupit për të krye punë, quhet energji. Nëse trupi lëviz ai kryen punë. Kjo është lëvizja më e thjeshtë në natyrë. Kur trupi kryen punë për të themi se ai ka energji të lëvizjes të cilën ndryshe e quajmë energji kinetike që simbolikisht shënohet me Ek. Se cilat janë formulat të lëvizjet e trupave dhe formula e energjisë kinetkie, ju ftojmë të përcillni mësimin në vijim. Energjia kinetike 2 Te formula e energjisë mekanike arrijmë duke i përdor formulat për punën mekanik ( A ), forcë ( F ), rruga te lëvizjet e ndryshueshme pa shpejtësi fillestare ( s ), si dhe formula e shpejtësisë ( v ). Energjia kinetike për njësi ndërkombëtare ka Xhaulin që simbolikisht shënohet me J.

Energjia mekanike Kapitulli i dytë është Energjia dhe ligjet e ruajtjes. Në natyrë ekzistojnë lloje të ndryshme të energjisë. Energjia është e pandryshueshme, E=const. Energjia paraqitet në formë të energjisë: mekanike, diellit, dritës, erës, ujit etj. Ne do të flasim për energjinë mekanike. Energjia mekanike ndahet në energji potenciale Ep dhe energji kinetike Ek. Nëpërmjet shembujve do të mësoni për energjinë dhe do të mësoni se si definohet energjia. Energjia potenciale Energjia mekanike ndahet në energji potenciale dhe kinetike. Energjia potenciale është prodhim i masses, nxitimit dhe lartësisë. Njësia ndërkombëtare e energjisë potenciale është Xhauli ( J ). Energjia potenciale është në propozcion të drejtë me këto madhësi ( m, g, h ). Për të mësuar më shumë për këtë lloj të energjisë, ju jemi referuar shembujve të cilët janë të lehtë për t’u kuptuar. Nëpërmjet shembullit të sferës e cila është në një lartësi ndaj Tokës, me lehtësi arrini deri te formula e energjisë potenciale: Ep = m × g × h.

Ligji i ruajtjes së energjisë mekanike Energjia mekanike përbëhet nga Energjia kinetike dhe potenciale. Shuma e këtyre energjive gjithnjë është konstante. Në një lartësi maksimale, shpejtësia e lëvizjes së trupit është zero, e në atë rast energjia potenciale është maksimale, ndërsa energjia kinetike është zero. Nga kjo përfundojmë se energjia kinetike varet nga lartësia në të cilën gjendet trupi, ndërsa energjia kinetike varet nga shpejtësia me të cilën lëviz ai. Shembuj të cilët demosntrojnë ligjin e ruajtjes së energjisë në natyrë ka shumë. Në videot vijuese mund të përcillni disa prej tyre që do t’ju ndihmojnë të kuptoni se: Ek + Ep = const.

Njehso energjinë potenciale të trupit me peshë 500N, i cili gjendet në lartësinë 30m.Kjo është detyra të cilën ju sugjerojmë që ta provoni vetë ta zgjidhni dhe pastaj e përcillni video zgjidhjen e saj që ua kemi përgatit. Rezultati i detyrës është, Ep=1500J=1.5kJ Detyra numerike lidhur me energjinë potenciale: Sa është masa e trupit i cili në lartësinë 7m, ka energjinë potenciale 140J? Kjo është detyra të cilën ju sugjerojmë që ta provoni vetë ta zgjidhni dhe pastaj e përcillni video zgjidhjen e saj që ua kemi përgatit. Rezultati i detyrës është, m=2kg ​Detyra numerike lidhur me energjinë potenciale: Në çfarë lartësie duhet ngritur trupin me peshë 12N, për të qenë energjia e tij potenciale 240J? Kjo është detyra të cilën ju sugjerojmë që ta provoni vetë ta zgjidhni dhe pastaj e përcillni video zgjidhjen e saj që ua kemi përgatit. Rezultati i detyrës është, h=20m Një trup me masë 4kg, gjendet në lartësinë 20m. Ku gjendet trupi, nëse energjia potenciale e tij është 786.4J. Udhëzime: këtu kërkohet të llogaritni nxitimin e rëndesës së Tokës- g. Kjo është detyra të cilën ju sugjerojmë që ta provoni vetë ta zgjidhni dhe pastaj e përcillni video zgjidhjen e saj që ua kemi përgatit. Rezultati i detyrës është, g=9.83m⋅s

Lëvizja e njëtrajtshme drejtvizore Sportisti vrapon në një rrugë prej 50 m. Si të matim kohën dhe rrugën. Çka është lëvizja e njëtrajtshme drejtvizore?

Të njehësojmë shpejtësinë Për llogaritjen e shpejtësisë së lëvizjes së një trupi na nevojiten koha dhe rruga. Këto madhësi fizike janë të ndërlidhura mes veti. Do të mësojmë se si kalojmë nga njëra formulë në tjetrën. Do të mësojmë edhe për njësinë ndërkombëtare të shpejtësisë dhe shumë shembuj demonstrues.

Të njehësojmë rrugën Në këtë njësi mësimore do të mësojmë si njehësojmë rrugën kur e dimë shpejtësinë dhe kohën. Do të shihni se si nxirren të dhënat nga testi i detyrës apo nga shembulli të cilin e kemi dhënë. Si arrijmë te formula e rrugës nga formula e shpejtësisë?

Të njehësojmë kohën Do të mësojmë për kohën si madhësi fizike. Matja e saj bëhet me orë, ndërsa njësia ndërkombëtare e saj është sekonda. Llogaritjen e kohës e bëjmë duke ditur shpejtësinë me të cilën trupi e kalon rrugën. Cila është formula e cila i lidh këto madhësi fizike? Si mund të gjejmë kohën? Ju ftojmë të përcillni njësinë mësimore për njehësimin e kohës.

Ndarja e lëvizjeve sipas shpejtësisë Nëpërmjet shembujve të lëvizjes së akrepave të orës, çiklistit dhe veturës do të sqarojmë për llojet e shpejtësive. Çfarë është shpejtësia kur trupi kalon rrugë të barabarta për kohë të njëjta dhe çfarë është shpejtësia kur për kohë të njëjta përshkon rrugë të ndryshme?

Lëvizja e ndryshueshme Në këtë njësi mësimore do të mësoni se cilat lëvizje janë të ndryshueshme. Pastaj do të mësoni shembuj të lëvizjes së ndryshueshme ku do të arrini deri te përkufizimi për këtë lloj të lëvizjes. Një shembull i lëvizjes së ndryshueshme është dhe vajtje-ardhja jonë në shkollë. Po ashtu do të mësoni edhe për shumë shembuj të tjerë, deri sa edhe ju mund të kujtoni ndonjë rast të lëvizjes së ndryshueshme.

Lëvizja dhe qetësia relative Në këtë njësi mësimore do të rikujtojmë për lëvizjen e trupave. Çka është lëvizja? Cila është lëvizja më e thjeshtë në natyrë? Kinematika dhe pika materiale. Lëvizja dhe qetësia relative. Shembuj të pikes materiale si dhe shembuj të tjerë të lëvizjes së trupit.

Shpejtësia mesatare Në këtë njësi do të mësoni se si gjejmë shpejtësinë mesatare kur trupi lëviz me disa lloje të shpejtësive. Nëse një rrugë e ndajmë në disa pjesë dhe atë e kalon trupi për kohë të ndryshme, do të gjejmë shpejtësinë mesatare me të cilën lëviz ai trup. Formulën e shpejtësisë mesatare dhe detyra numerike për njehsimin e saj do të mund t’i mësoni në vijim.

Detyra numerike për rrugën Në videon e radhës ju do të përcillni zgjidhjen e një detyre numerike. Është dhënë shpejtësia mesatare e trupit. Kërkohet të gjejmë rrugën të cilën e kalon ai pas një kohe prej 2s dhe 5s. Jam munduar që atë ta zgjedh ngadal dhe hap pas hapi. Nëse e kni kuptuar, provoni të bëni edhe vetë disa detyra të tjera ku ndërroni vlerat numerike për shpejtësi dhe kohë. Formula do të jetë e njëjtë për rrugën e cila paraqet prodhimin e shpejtësisë dhe kohës. Detyra të ngjashme do të punomë në vazhdimësi ndërsa ju mund edhe të na pyetni në çdo kohë.

Detyrë numerike për Energjinë kinetike Me ç’energji kinetike disponon njeriu me masë m=70 kg kur ai lëviz me shpejtësi v=2 ms-1? Këtë detyrë do ta zgjidhim me anë të formulës së Energjisë kinetike. Dhe rezultati i saj është 140J. detyrën të e gjeni në vijim të zgjidhur hap pas hapi. Trupi me masë m=7 kg lëviz me shpejtësi v=4 ms-1. Sa është Ek e tij? Këtë detyrë do ta zgjidhim me anë të formulës së Energjisë kinetike. Dhe rezultati i saj është 56J. Detyrën të e gjeni në vijim të zgjidhur hap pas hapi.

Detyra Logjike

Shpejtësia Për llogaritjen e shpejtësisë së lëvizjes së një trupi na nevojiten koha dhe rruga. Këto madhësi fizike janë të ndërlidhura mes veti. Do të mësojmë se si kalojmë nga njëra formulë në tjetrën. Njësia ndërkombëtare e shpejtësisë dhe shumë shembuj demonstrues.

FUSHA MAGNETIKE 4.1. Magnetet e përhershme dhe fusha magnetike Për magnetet kemi filluar të flasim edhe në kl. VI. Magnetet kanë dy pole: polin e veriut që shënohet me N dhe atë të veriut që shënohet me S. Për magnetet njeriu ka dit qysh para 3000 vitesh. Në vendin e quajtur Magnez është gjetur një lloj guri i cili tërhiqte disa trupa e disa i shtynte. Nga kjo masë që sot njihet si xehe magnetite janë ndërtuar magnetet që kanë forma të ndryshme. Veti e magnetit është se nuk i tërheq të gjitha metalet. I tërheq hekurin, çelikun, zinkun, nikeline etj., por nuk tërheq arin, aluminin, argjendit etj. Dy magnete me pole të njëjta shtyhen apo refuzohen ndërsa me pole të kundërta tërhiqen. Magnetet përdoren për caktimin e anëve të botës. Për më shumë do të mësojmë në këtë kapitull që përmban disa njësi mësimore.

Detyra - Ligi II i Njutonit

Drita dhe përhapja e saj

Burimet e dritës

Si përhapet drita

Shpejtësia e dritës në mjedise të ndryshme Në të kaluarën e largët, njerëzit mendonin se drita nuk mund të matet. Ajo është e menjëhershme dhe se shpejtësia e saj është e pamatshme. Galile Galileu provoi të matë shpejtësinë e dritës. Ai bëri një përpjeke për të matë shpejtësinë e dritës, duke vendos një burim drite në një maje kodre, ndërsa nga një maje tjetër e shikoi për sa kohë do ta sheh atë dritë. Tentimi i tij doli i pasuksesshëm ngase rezultati të cilin e fitoi ishte pambarimisht i madh apo infinit. Megjithatë kjo ishte një përpjekje dhe njëherësh një fakt bindës për dijetarët tjerë se megjithatë drita matet. Kështu në vitin 1675, një astronom danez Remeri, arriti të përcaktoj shpejtësinë e përhapjes së dritës me anë të një metode astronomike duke fituar rezultatin

Detyra numerike për shpejtësin e dritës

Thyerja e dritës Një nga katër ligjet e përhapjes së dritës është Ligji i thyerjes së dritës. Kur drita kalon nga një mjedis në tjetrin ajo thyhet. Këndi i përhapjes së dritës me këndin e thyerjes nuk janë të barabartë. Rrezja e dritës nuk thyhet kur kalon nga njëri mjedis në tjetrin vetëm nëse bir pingul mbi sipërfaqen ndarëse të të dy mjediseve. Për të sqaruar ligjin e përhapjes së dritës kemi marrë shembullin e përhapjes së dritës nga ajri në ujë dhe anasjelltas.

Thyerja e dritës. Detyra numerike

Detyra Numerike

Nxitimi dhe rruga